ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİNİN YERİ VE                           TARİHÇESİ

Amerika da Endüstri Mühendisliği Odasının kuruluşu ise 1948’de gerçekleşmiştir. Bu gün diğer mühendislik disiplinleri tarafından bir mühendislik olarak kabul edilmeyen Endüstri Mühendisliği, dünyanın en eski mühendisliklerinden biri olduğu görülmektedir.(1)

Mühendislik kavramının başlangıcını tam olarak söyleyemesekte neredeyse medeniyetle birlikte doğduğunu söyleyebiliriz. Çanak, çömlek, tekerlek, ateş, yazı… İnsanoğlu var olduğu günden itibaren sürekli bir öğrenme ve keşfetme sürecinde yer aldı. Mühendislik kavramı zaman içinde dallandı budaklandı. Çeşitli ihtiyaçlara cevap verebilmek adına yeni yeni kavramları altında barındırmaya başladı. Makinesiyle, elektriğiyle, inşaatıyla, mekatroniğiyle… (2)

Endüstri Mühendisliği’nin nasıl ortaya çıktığı ve ilk temelleri kim tarafından atıldığına gelecek olursak, Endüstri Mühendisliğinin kavramlarının ortaya çıkışı ve yaygın olarak kullanılmaya başlanması 19. yüzyılın başlarına kadar gider. (1)

Kapitalist ekonominin öncüsü olarak bilinen Adam Smith Ulusların Zenginliği adlı eserinde iş bölümünün öneminden ve faydalarından bahsetmiştir. Adam Smith'e göre her bir işçinin birçok hareket yerine sadece özel bir hareket üzerinde yoğunlaşması, üretimdeki verimliliğin artmasında çok büyük öneme sahiptir. Adam Smith’in çalışanların hareketi üzerine değinmesinin ardından 1830'lu yıllarda, personel yönetiminin gerçek babası olarak bilinen Robert Owen, yalnızca tesis yerleşim düzeni değil, aynı zamanda çalıştığı işçilerin kullandıkları metotları üzerine de eğilmiştir. 1832'de ise Charles Babbage da "Makina İktisadı ve İmalatçılar Üzerine" adlı kitabında iş bölümü, organizasyon çizelgesi ve işçi ilişkileri gibi konuları incelemiştir. Bu çalışmalarla Endüstri Mühendisliğinin temel almış olduğu birtakım kavramlara değinmiştir. Babbage, daha az üretim maliyetine yol açacağı inancıyla, uzmanlaşmayı savunmuştur. Yani, Babbage'a göre, işlerin belli bölümlere ayrılması ve her bölümün o konuda ustalaşmış ve uzmanlaşmış çalışanlar tarafından yapılması üretimi arttıracağı gibi, ekonomi de sağlayacaktır.(1)

Henry Ford; otomobil endüstrisinde nakil bantları yardımıyla iş akış hattında imalat ilkesini uygulamaya başlatmasıyla birlikte iş organizasyonu ve iş tekniği alanında bir dönem yaratan bu girişim, 19.yüzyılın büyük keşiflerine eşdeğer sayılabilmektedir. 19. yüzyılda bilim ve 

mühendislikteki gelişmelerin yanı sıra buhar gücünden de yararlanmanın sonucunda Birinci Endüstri Devrimi gerçekleşmiştir. Endüstri devriminin oluşumu ile birlikte planlama, örgütleme ve yönlendirme daha zor olan ve yönetimi için özel beceriler gerektiren üretim sistemleri geliştirilmeye başlanmıştır. (1)

Endüstri devrimi öncesi yakın kişisel denetimle gerçekleştirilen özellikle planlama ve örgütleme işlevlerindeki yetersizlikler sistemlerin karmaşıklaşmasıyla daha da artmıştır. Böylece insan, makina ve malzemeden oluşan sistemlerin tasarım, geliştirme ve kuruluşu ile ilgilenecek ve özellikle sistemin insan boyutuna önem verecek bir mühendislik dalına da gereksinim duyulmaya başlanmıştır. Bu gereksinim bugün Endüstri Mühendisliği olarak bilinen çalışmaların başlamasına neden olmuştur.(1)

Endüstri mühendisliği diğer mühendislik disiplinleri tarafından çok fazla benimsenmeyen bir bölümdür. Çünkü, özellikle ülkemizde son yıllarda popüler olmuş bir kavram kendileri. Hani ne iş yapıyorsun evladım sorusuna endüstri mühendisi dediğiniz zaman teyzelerimizden amcalarımızdan aldığımız garip cevaplar var ya hah işte o cevaplar yüzünden belkide. Tamam öyle inşaat mühendisleri kadar eski değiliz belkide ama çokta yeni sayılmayız. Endüstri mühendisliği kavramının temeli sanayi devrimine dayanmaktadır aslında. Makineleşme arttı, üretim arttı, pazarlar büyüdü, tedarik zincirleri oluştu vesaire vesaire. Böyle sayabileceğimiz onlarca konunun yönetimi zorlaşınca yeni bir mühendislik kavramı ihtiyacı doğdu. Bu sayede endüstri mühendisliği doğdu ve büyüdü. Günümüzde de büyümeye devam ediyor aslında. (2)

(1):http://www.muhendisendustri.com/2016/06/endustri-muhendisliginin-tarihsel-gelisimi.html

“son erişim tarihi:01.07.2020”

 (2):https://www.birendustrimuhendisi.com/endustri-muhendisliginin-tarihsel-gelisimi/

 “son erişim tarihi:01.07.2020”